Portefeuillehouder

C. Verhaar

Rapportagedatum

12 maart 2021

De gemeente Deventer heeft het landelijk Klimaatakkoord en haar eigen doelstellingen uit de omgevingsvisie vertaald in het Energieplan Deventer en nader uitgewerkt in de transitievisie warmte. Een belangrijk onderdeel van het Energieplan is het realiseren van 10.000 aardgasvrije woningen in 2030. Sinds 2017 wordt hier met de strategische partners in de stad (corporaties en netwerkbedrijf Enexis) invulling aan gegeven op basis van de uitvoeringsagenda FBW: Fossielvrij en Betaalbaar Wonen. Onderdeel van de Uitvoeringsagenda is het in uitvoering brengen van kansrijke projecten. Het verduurzamen van de wijk Zandweerd is hierbij aangewezen als potentieel kansrijk project omdat – naast de nieuwbouw in de Tuinen van Zandweerd – nu veel renovatieprojecten door de corporaties worden gestart en ten noorden van de wijk een duurzame warmtebron in de vorm van de RWZI aanwezig is. Dit projectplan betreft de realisatie van de eerste fase van het warmtenet, dit vormt een belangrijk onderdeel om de wijk aardgasvrij te maken.  

Uitgangspunt is dat gestart wordt met de aansluiting van de nieuwbouw en energetische gerenoveerde huurwoningen (Rembrandkade e.o.). In de vervolgfasen kunnen ook de woningen van de corporaties Rentree en Ieder1 worden aangesloten op SWZ.  

Raakvlakken

1. Ontwikkeling Tuinen van Zandweerd
Streven is om zoveel mogelijk woningen in dit gebied aan te sluiten op het warmtenet.  Deelname in elkaars projectorganisatie. Periodiek planningsoverleg. Zie hoofdstuk organisatie.

2. Wijkaanpak Aardgasvrij Zandweerd
De ontwikkeling van het warmtenet is een essentieel onderdeel om de wijk aardgasvrij te maken. Hiervoor is een project opgezet waarin op basis van een brede wijkaanpak dit wordt uitgevoerd. De gemeente vervult hierin een regierol. Het SWZ heeft vanwege de omvang van het project zijn eigen projectorganisatie. Deze maakt onderdeel uit van een grotere projectorganisatie. Zie voor afstemming hierin hoofdstuk organisatie.

3.  Fossielvrij en Betaalbaar Wonen (programma, geen groot project)
FBW is een programma gemeentebreed. Zandweerd aardgasvrij (en daarmee ook de aanleg van het SWZ) is een uitvoeringsopdracht vanuit FBW. Afstemming vindt plaats door deelname in elkaars projectorganisatie. Zie hoofdstuk organisatie.   

In het raadsbesluit van 7 oktober 2020 is opgenomen dat tijdens de projectuitvoering de Raad op drie belangrijke momenten gevraagd wordt een besluit te nemen bij tussentijdse beslismomenten. Deze beslismomenten vormen belangrijke stappen in het project en maken ook onderdeel uit van de besluitvorming (zie voor verdere uitwerking van de beslispunten hoofdstuk 9):

1. Het moment waarop besloten wordt om - na realisatie van het Slim Warmtenet Zandweerd voor de nieuwbouw fase 1a - aan te vangen met het realiseren en daarmee aansluiten van het Slim Warmtenet Zandweerd op de bestaande bouw in Zandweerd Noord- fase 1b;

2. Het moment waarop met Enpuls BV afspraken zijn geconcretiseerd en tot overname door Enpuls BV van het Slim Warmtenet moet worden besloten (verwacht binnen 1-3 jaar);

3. Het moment waarbij met corporaties en particulieren afspraken zijn gemaakt over de aansluiting van hun woningen in de vervolgfasen. Dit betreft de besluitvorming voor fase 2 (verwacht tussen 1-4 jaar).

Q4 2020:

Alle overeenkomsten met de partners zijn getekend:  
- Brief met commitment corporaties voor de aan te sluiten woningen in fase 1 en vervolgfasen
- Samenwerkingsovereenkomst Waterschap Drents Overijsselse Delta
- Samenwerkingsovereenkomst Enpuls
- Beschikking en Leenovereenkomst Provincie Overijssel
- Het Projectplan Slim Warmtenet Zandweerd fase 1 is opgesteld en in het bestuurlijk overleg met alle partners geaccordeerd.  
Onderdeel van het Projectplan is de organisatorische samenhang met de Wijkaanpak Aardgasvrij Zandweerd. Deze is afgestemd en geaccordeerd door het Bestuurlijk Overleg

Binnen de projectorganisatie is een kernteam financieel ingericht waarin, naast de planeconoom, ook Concern Control zitting heeft. De businesscase en alle financiele beschikkingen die in dit project van toepassing zijn, zijn daarin samengebracht.

In het kader van de subsidiebeschikking van de Provincie Overijssel is een collegebesluit voorbereid en genomen waarin het college, na heroverweging, heeft besloten geen aansluitplicht op het Slim Warmtenet voor de woningen in de Tuinen van Zandweerd in te stellen.  

Q1 2021:

Rondom de kaveluitgifte voor de TvZ is de verkoop van het Slim Warmtenet meegenomen. Dit leidde tot de volgende acties:
- Promofilm
- Factsheet ontwikkeling
- Technische bijlage aansluiting Slim Warmtenet
- Definitief maken tariefstructuur
- Inrichting helpdesk
- 5 gehouden bewonersavonden met voorlichting over het SWZ
- Interessepeiling obv enquette onder zelfbouwers: > 50% geeft in eerste instantie aan te willen aansluiten op het SWZ

- Grote centrale bewonersavond voor bestaande bouw tbv ophalen van input bij de selectie van de Warmteleverancier.  
- Oplevering promofilm SWZ Deventer stroomt. Zie: https://youtu.be/el3HUghdu0U
- De werkgroep Realisatie heeft de bronuitkoppeling bij de RWZI verder geconcretiseerd plus alternatieven voor kostenverhogingen op route gezet voor verdere uitwerking
- De werkgroep Realisatie heeft ism DWA in meerdere sessies verkenningen gedaan naar mogelijke inpassingslocaties voor de warmtepompcentrales. Hieruit waren drie warmtepompcentrales geselecteerd. De voorkeurslocatie hiervan is inmiddels vastgesteld en technisch uitgewerkt tbv aanbesteding Warmteleverancier.
- De werkgroep Realisatie voert momenteel een vergunninginventarisatie uit en bereid de vergunningen voor die vanuit de gemeente zelf aangevraagd zullen worden.
- De werkgroep Inkoop heeft de eerste inkoopopdracht (aanleg ZLT net in de TvZ) in de markt gezet. NTP voert deze opdracht momenteel uit. De aanbesteding leidt in eerste instantie tot een financieel voordeel maar dat financieel voordeel lijkt verloren te gaan door een aantal noodzakelijk door te voeren extra ontwerpaanpassingen.  Vanuit de aanbesteding tbv de Warmteleverancier zijn drie partijen geselecteerd vanuit de selectiefase. Op grond van een niet geldige aanmelding van Eteck BV moeten we hun helaas uitsluiten. Met de andere partijen zal het gunningstraject worden voortgezet (Ennatuurlijk, Ennatuurlijk en Inenergie).  

De gunningsleidraad voor de Warmteleverancier is 19 maart 2021 gepubliceerd. De gunningsleidraad heeft voor een verdere uitwerking van het SWZ naar fase 1 en fase 2 gezorgd:
- Fase 1 en fase 2 zijn concreet vormgegeven. Hierin is een faseverschuiving toegepast ten gevolge van het meest geschikte scenario. Voor deze faseverschuiving wordt een collegebesluit voorbereidt.   
- De rol en positie van Enpuls is concreet uitgewerkt.
- De rol en positie van de Warmteleverancier in relatie tot de doorontwikkeling naar fase 2 is concreet uitgewerkt.

Op 26 maart heeft de eerste schouw met de drie inschrijvende warmteleveranciers plaatsgevonden

Er is een nieuwe werkgroep aangesteld om te beoordelen of en in hoeverre de gemeente een separaat warmtebedrijf in het leven moet roepen voor de exploitatiefase van het warmtenet.

Behoeft aandacht

Het project wordt uitgevoerd binnen de scope zoals in het projectplan is omschreven ten aanzien van de doorlooptijden. Op basis van een verdere uitwerking van het technisch concept in de bestaande bouw wordt voorgesteld om fase 1 te herordenenen: huurwoningen uit fase 2 worden naar voren gehaald in fase 2 in ruil voor particiculiere woningen die van fase 1 naar fase 2 gaan: dit geeft én meer tijd voor een zorgvuldig wervingsproces naar particuliere woningeneigenaren én biedt de corporaties de mogelijkheid hun complexen eerder aan te sluiten. Deze verschuiving met nieuwe woningaantallen levert minder risico’s op. Een en ander zal in een apart collegebesluit worden bekrachtigd.  

Ten aanzien van Financien, Risico’s en Planning worden knelpunten onderkent. Mogelijke bijsturing  hangt nauw samen met de uitkomsten van de selectie van de warmteleverancier. Dit zal ge-effectueerd worden in het volgende kwartaal (Q2-2021) waarbij zowel businesscase als Risman-analyse worden ge-update. Gedurende het tweede kwartaal van 2021 verwachten wij hiermee mogelijke bijsturing verder te kunnen concretiseren op het gebied van financien, risico’s en planning.

Behoeft aandacht

Nee

Geen afwijkingen.
In de totaaluitwerking worden we geconfronteerd met mogelijke meerkosten. Zie punt financien bovenstaand. De meerkosten worden vooralsng opgevangen binnen de projectbegroting. Hiervoor zal in het tweede kwartaal een herijking plaatsvinden van de berekening van de businesscase. Dit zal in afstemming gebeuren met de deelnemende woningcorporaties. Ook is in Q2 meer zekerheid over de werkelijke kosten bij gunning warmteleverancier.

De proceskosten lopen op (ureninzet en externe advisering). Enerzijds veroorzaakt door veel leergeld binnen de organisatie. Anderzijds veroorzaakt door veel kosten rondom juridica (samenwerking Enpuls) en technische ontwerpuitwerking. We hebben best forse inzet nodig van DWA (projectondersteuning) en AKD (juridische ondersteuning). Een deel van deze kosten zullen aanvullend worden gedekt vanuit de Elena subsidie. Ook zal gekeken worden in het tweede kwartaal naar mogelijke dekking van proceskosten door Empuls.

Medio 2020 is door de Provincie en het Regionaal Investeringsfonds Warmtenet (RIW) een subsidie beschikbaar gesteld voor de fysieke realisatie van SWZ fase 1. De subsidie bedraagt 1,7 mln, waarvan € 1,0 mln. beschikbaar is gesteld door het RIW en 0,7 mln door de Provincie. De gelden komen vrij te bersteding in 2021, wanneer de fysieke realisatie gepland staat van het warmtenet. Per heden is een voorschot ontvangen op de subsidie van € 200.000. Op grond van de subsidiebeschikking van Provincie Overijssel is aan de drie beschikkingseisen voldaan waardoor ook de resterende bedragen aan de gemeente zullen worden overgedaan. De drie voorwaarden waaraan nu is voldaan zijn:
- Collegebesluit heroverweging om geen aansluitplicht voor de Tuinen van Zandweerd in te stellen;
- Getekende SOK met WDODelta;
- Drie inschrijvende partijen op de selectiefase voor de Warmteleverancier.

Nee

Geen afwijkingen.

Geen afwijkingen. Zie hierboven

Nee

Geen afwijkingen. Zie hierboven

Behoeft aandacht

Risico’s:  

In aanvulling op het risicobeheersplan (zie bijlage) wordt het risico ‘realisatie warmtepompcentrales in de bestaande bouw’ concreet aangevuld op risiconummer 9 uit het risicobeheersplan. De omvang en plaatsing van de warmtepompcentrale vraagt (1) een zorgvuldig proces met de buurt, (2) aandacht voor het tot complexe vergunningtraject vanuit fijnstof (3) aandacht en druk op de planning rondom de eerste aan te sluiten woningen, en (4) aandacht voor het selecteren van de juiste warmteleverancier die meedenk ik dit plaatsingsproces. Dit betreft een nadere explicitering van risiconummer 9 uit het risicobeheersplan en zal un Q2 in de risman-analyse worden verwerkt.  

Het risico rondom het realiseren van de juiste bronuitkoppeling bij de RWZI, die ook op tijd wordt gerealiseerd en operationeel is, ge-explciteerd ten opzichte van het reeds opgenomen risico nummer 12 en 13 uit het risicobeheersplan. Het waterschap en rijkswaterschap stellen aanvullende voorwaarden aan de inpassing van de bronuitkoppeling op de RWZI die mogelijk kostenverhogend kunnen werken.  

Vanuit de aannemer NTP worden momenteel meerkosten doorberekend ten gevolge van extreem stijgende materiaalprijzen op de wereldmarkt. (Corona en wereldwijde productieproblemen). Een deel van deze kosten is contractueel te borgen maar de prijsontwikkeling kan een risico vormen voor de aanbesteding van de Warmteleverancier. Dit risico is gerelateerd aan nummer 9 en 13 uit de Rismananalyse.     

Kansen: De volgende kansen zijn reeds geïdentificeerd:  
- SDE++: Subsidie Duurzame Energie voor TEA-oplossingen;
- ISDE: Investeringssubsidie voor onder andere particulieren voor aansluiten op een warmtenet;
- SAH: Subsidie Aardgasvrije Huurwoningen.

In het eerste kwartaal is een subisidiestratgie opgesteld. In afstemming met het project de Proeftuinen van Zandweerd, zal deze vervolg gaan krijgen.  

Behoeft aandacht

Planning: de beoogde planning van realisatie en ontwikkeling van de woningen in de Tuinen van Zandweerd is snel en voortvarend ter hand genomen. In relatie tot aanbesteden van de Warmteleverancier ontstaat er mogelijk een planningsissue waardoor warmte niet op tijd door de warmteleverancier aan de eerste woningen geleverd kan worden. Hiervoor worden nu voorbereidende werkzaamheden getroffen om in dat geval een tijdelijke energievoorziening voor de woningen die eerder in gebruik zijn dan dat het warmtenet operationeel is, te leveren.  

Een tweede planningissue doet zich voor rondom plaatsing warmtepompcentrales in de bestaande wijk. Een goed inpassingsproces vereist veel tijd vanuit draagvlak creeeren, vergunningentraject etc. In het eerste kwartaaal is daarom een planning uitgewerkt om op basis van een aantal scenario’s de verschillende routes die mogelijk zijn verder uit te werken.  

Nee

Start aanbesteding warmteleverancier is verschoven van eind december 2020 verschoven naar half januari 2021. (van voor de Kerstvakantie naar erna)

Kritisch punt is de tijdige warmtelevering aan de nieuwbouw woningen van de Tuinen van Zandweerd (31-12-2020) en tijdige warmtelevering aan de huurwoningen van St Eigen Bouw en Wbieder1 (per 1 oktober 2022).  

Voor de levering van tijdige warmte aan de TvZ is voorzien door middel van tijdelijke warmtepompen.

Voor de levering van de warmte aande huurwoningen zal verschuiving in de planning plaatsvinden naar eind 2020. Dat geeft de warmteleverancier ook meer tijd en ruimte voor de voorbereidende werkzaamheden.

Fase 1 en fase 2 zijn concreet vormgegeven. Hierin is een faseverschuiving toegepast ten gevolge van het meest geschikte scenario. Voor deze faseverschuiving wordt een collegebesluit voorbereidt.   

Op koers

Samen met de buurt is een buurtplan opgestel ‘aardgasvrij Harderwijk’. Dit is een aanpalend project aan het SWZ fase 1 maar heeft veel raakvlakken. Het SWZ fase 1 maakt onderdeel uit van het buurtplan en wordt ook verwerk in het zogenaamde Wijk Uitvoeringsplan wat voor de wijk Zandweerd wordt opgesteld.  

In maart/april zal een een daartoe aangestelde strategisch comminicatieadviseur de aanpak versterken zodat communicatie en betrokkenheid nog meer kan worden vormgegeven.  

Lopende activiteiten communicatie vanuit SWZ fase 1, ondanks Corona beperkingen:
- Diverse bewonersavonden rondom warmtenet in de Tuinen van Zandweerd. Voor toekomstige bewoners en voor omwonenen
Tuinen van Zandweerd:  
- Promofilm
- Factsheet ontwikkeling
- Technische bijlage aansluiting Slim Warmtenet
- Definitief maken tariefstructuur
- Inrichting helpdesk
- 5 gehouden bewonersavonden met voorlichting over het SWZ
- Interessepeiling obv enquette onder zelfbouwers: > 50% geeft in eerste instantie aan te willen aansluiten op het SWZ
- Er is een helpdesk vanuit zowel de nieuwbouw (www.opjestek.nl) als vanuit de bestaande bouw (www.zandweerdstroomt) ingericht voor vragen over oa het warmtenet

Bestaande bouw:
- Grote centrale bewonersavond voor bestaande bouw tbv ophalen van input bij de selectie van de Warmteleverancier.  
- Oplevering promofilm SWZ Deventer stroomt. Zie: https://youtu.be/el3HUghdu0U
- Traject gestart rondom ophalen van 70% commitment huurders voor aansluiting op SWZ.

nvt