Portefeuillehouder

F. Rorink

Rapportagedatum

12 maart 2021

Het schoolgebouw de Marke Zuid van het Etty Hillesum Lyceum (vmbo)  en de  sporthal Keizerslanden zijn aan vervangende nieuwbouw toe. Op basis van een locatiestudie, die is uitgevoerd door de gemeente Deventer, is besloten dat de vervangende nieuwbouw van beide gebouwen gaat plaatsvinden op de Marke Zuid (zie figuur 1). Voor de school gaat het om het realiseren van onderwijsruimte voor vmbo leerlingen die ook praktijkonderwijs volgen. Voor de sporthal gaat het om het vervangen van de sporthal Keizerslanden.  

In 2017 zijn er moties (2017-1481) door de raad aangenomen die het uitgangspunt vormen voor de duurzaamheidsambities voor beide gebouwen. De raad wil dat bij de investering voor een nieuw duurzaam schoolgebouw en sporthal als uitgangspunt tenminste BREEAM ambitie excellent wordt gehanteerd. De moties moeten echter niet leiden tot een langere doorlooptijd en/of hogere projectkosten. De raad wordt in Q2 hierover geinformeerd via een raadsmemo.

Op het terrein van de Marke Zuid bevindt zich ook het clubgebouw van de Deventer Scheidsrechtervereniging (DSVeO). Deze vereniging heeft recht van opstal en heeft het clubgebouw in eigendom. Het clubgebouw kan mogelijk worden ingepast in de planvorming. Hierover worden momenteel gespreken gevoerd met DSVeO.

De locatie de Marke Zuid grenst aan het Ludgeruskwartier/Roelantflatlocatie. Afhankelijk hoe de locatie de Marke Zuid zich gaat ontwikkelen kan hiermee aansluiting gezocht worden.  

Reeds genomen besluiten:

• · Nota 2017-001854: college besluit d.d. 28-11-2017 en besluit raad EHL d.d. 20-12-2017; krediet nieuwbouw.
• · Begroting 2018: investering sporthal
• · Nota 2018-002036: collegebesluit d.d. 27-11-2018; locatie nieuwbouw EHL en sporthal
• · Nota 2019-000577: collegebesluit d.d. 20-03-2019; businesscases EHL en sporthal
• · Nota 2019-001172: collegebesluit en raadsmededelingen d.d. 11-06-2019; vervolgstappen n.a.v. wensen en bedenkingen Raad
• · Nota 2020-000641: collegebesluit en raadsmededelingen d.d. 26-05-2020; nieuwbouw Etty Hillesum Lyceum en sporthal Keizerslanden (dekkingsvoorstel en ruimtelijke kaders)
• · Nota 2020-937: kaderbrief 2020

Waar nog besluit over genomen moet worden:

• Businesscase Etty Hillesum Lyceum
• Businesscase Sporthal  
• Ruimtelijke modellenstudie

Het project bevindt zich in de verkenningsfase (definitie). Voor zowel de sporthal als de school liggen er businesscases voor waarin de partijen zich kunnen vinden. Wel zullen er nog een aantal afspraken tussen de partijen gemaakt moeten worden voordat deze ter besluitvorming aangeboden kunnen worden aan het college van B&W.  

Voor het benodigde aantal m² BVO (bruto vloeroppervlak) voor de school heeft het Etty Hillesum Lyceum in januari 2020 het strategisch huisvestingsplan (SHP) afgerond. Het college heeft in mei 2020 besloten dat op de Marke Zuid een school gebouwd mag worden met een omvang van 10.200m2 BVO, hiermee wordt aangesloten bij het SHP. Voor zowel de gemeente als Etty Hillesum levert dit voordelen op. De financiële dekking voor de extra m² wordt gevonden in de ontwikkeling naar woningbouw van de schoollocaties die door deze ontwikkeling vrijkomen. Wat betreft de omvang van de nieuwe sporthal is het uitgangspunt voor het PvE 1 op 1 vervanging van de huidige sporthal Keizerslanden (met daarbij in achtneming de huidige normen).  

De werksessie die begin 2020 heeft plaatsgevonden heeft in Q3  2020 een vervolg gekregen, waarin de direct betrokken partijen nieuwe stedenbouwkundige modellen met elkaar hebben vergeleken. In Q4 en Q1 is de modellenstudie vervolgd om tot een voorkeursmodel te komen dat ruimtelijk en financieel haalbaar is. Om tot volledig afgeronde businesscases te komen zijn er een aantal zaken dat nog verder uitgewerkt moet worden, waaronder:
- Definitief maken van de stedenbouwkundige invulling.
- Vaststellen uitgangspunten ontwikkel en realisatieovereenkomst met Stichting Carmelcollege
- Definitief maken inpassing DSVeO  
- De verwachting is dat we de definitiefase begin Q2 2021 kunnen afronden.

Behoeft aandacht

De businesscases voor de school en de sporthal zijn opgesteld volgens de meest recente  vastgestelde ruimtelijke kaders (10.200m² BVO voor de school en een één op één vervanging van sporthal Keizerslanden, nota 2020-000641).  

Daarnaast bestaat het risico dat op basis van nieuwe richtlijnen in de sporthal grotere sportvloeren moeten komen, waardoor een grotere hal noodzakelijk is. Het blijkt dat er op verschillende plekken in het land nog met verouderde maatvoering van sportaccommodaties en -vloeren wordt gewerkt. Het NOC-NSF werkt aan een nieuw technisch overzicht met alle actuele voorschriften voor toekomstige sportvloerafmetingen.

Om de dekking voor de 1.200m² BVO extra voor de school te kunnen financieren wordt de grond van de Marke Zuid, de Marke Noord en de locatie Boerhaave herontwikkeld tot woningbouw. Voor de dekking van de extra benodigde 1.200 m² bvo is er op gerekend dat de opbrengsten van deze locatie ter hoogte van €1 miljoen door Stichting Carmelcollege worden ingebracht. Stichting Carmelcollege geeft aan op dit moment nog niet te kunnen garanderen dat deze locatie daadwerkelijk €1 miljoen gaat opbrengen, dit is afhankelijk van het programma wat op de grond ontwikkeld mag worden. Een ontwikkel en realisatieovereenkomst tussen de gemeente en stichting Carmelcollege moet meer zekerheid gaan bieden voor het sluiten van dit deel van de begroting.  

Behoeft aandacht

In onderstaande tabel worden de beschikbare budgetten die beschikbaar zijn gesteld in 2019 getoond en de benodigde budgetten uit de geactualiseerde businesscases uit 2021:

In de nota 2020-000641 is een schatting genoemd voor het bedrag dat nodig is voor het realiseren van extra 1.200m² BVO voor de school t.b.v het vrijspelen van de Mark  Noord: €3,4 miljoen. Dekking hiervoor kan gevonden worden in het herontwikkelen van de schoollocaties die door de ontwikkeling van het nieuwe schoolgebouw vrijkomen (De Marke Noord, de Boerhaave en een deel op de Marke Zuid). Het risico bestaat dat als gevolg van planologische en economische ontwikkelingen de opbrengsten lager uitvallen dan verwacht.  

 Deze bedragen (inclusief een indexering einde werk) zijn als autonome ontwikkeling opgenomen in de kaderbrief van 2020 met de voetnoot dat de bedragen kunnen wijzigen naar aanleiding van de nog te actualiseren businesscases.  

Met de budgetten uit de businesscases van 2021 voldoet de gemeente aan de VNG norm. De gebouwen kunnen met deze budgetten voldoen aan bouwbesluit incl de BENG norm. De autonome budget verhoging van € 92K is op basis van de VNG-normen voor schuilhuisvesting. Deze verhoging wordt verwerkt in de kaderbrief. De verhoging van het budget voor de sporthal wordt past binnen de beschikbare stelpost zoals toegelicht in de kaderbrief.

Voor het inpassen van de Deventer Scheidsrechtersvereniging is een maatwerk oplossing nodig waaraan momenteel gewerkt wordt. Het budget voor de sporthal is nog exclusief de kosten voor de benodigde werkzaamheden aan het gebouw en omgeving van de scheidsrechtersvereniging. Deze kosten worden geraamd met een bandbreedte tussen de €125.000 en €225.000. Dit past binnen de bschikbare stelpost zoals toegelicht in de kaderbrief.  

Nee

nvt.

Ja

Ten opzichte van het vastgestelde krediet in 2017 (€10,5 miljoen voor de school en €4,5 miljoen incl. BTW voor de sporthal) is er een afwijking in het totaal investeringsniveau.  
In de businesscases komt naar voren dat een totaal investering aan de gemeente nodig is van €21,7 miljoen voor 9.000m² BVO nieuwbouw van de school.  
Voor de sporthal (incl scheidsrechtersvereniging) gaat het om een totaalinvestering van €  8.027.238 incl BTW, met als uitgangspunt één op één vervanging van sporthal Keizerslanden.  

College heeft besloten dat de ontwikkelingen op de Marke Zuid voor de 9.000m² BVO school en de één-op-één vervanging van de sporthal als autonome ontwikkelingen kunnen worden aangemerkt. De overige 1.200m² BVO school wordt aangemerkt als nieuw beleid. Het budget dat hiervoor nodig is, is geraamd op € 3,4 mln.  

Nee

Nvt, er is nog geen sprake van exploitatie

Op koers

Kansen:
- Door de aanbevelingen uit het strategisch huisvestingsplan voor nieuwbouw van het Etty Hillesum te volgen, kan de Marke Noord volledig vrijgespeeld worden. Samen met het afstoten van de oude sporthal ontstaat hier een goede locatie voor herontwikkeling voor woningen.  
- Indien de nieuwbouw van de school en de sporthal op een verantwoorde wijze compact ingepast kan worden op de locatie de Marke Zuid, ontstaat er een strook grond die door de school afgestoten kan worden. Dit stuk grond komt vervolgens om niet terug naar de gemeente. De grond kan, aansluitend aan het Ludgeruskwartier, ontwikkeld worden ten behoeve van woningbouw.  
- Stichting Carmel heeft in gesprekken aangegeven de opbrengstenpotentie van de locatie Boerhaave als extra bijdrage (bovenop hun toegezegde bijdrage) in te willen brengen. Een ontwikkel en realisatie overeenkomst hierover met het EHL/SCC (Stichting Carmel College) wordt op dit moment opgezet.

Risico’s :

Voor dit project is er een risicoanalyse gemaakt volgens de gemeentelijke methodiek.

Er zijn verschillende risico’s die kunnen zorgen voor vertraging en / of kostenverhogend werken. Met name de bestemmingsplanwijziging, uitkomst van de aanbesteding of vertraging zijn belangrijke risico’s. Het niet op te vangen deel blijft nog binnen de 50K grens en heeft daarom geen gevolgen voor het weerstandvermogen. In het tweede kwartaal wordt de risicotabel herijkt. Daarnaast is er een mogelijkheid dat de maatvoering van de sporthal wordt aangepast, vanwege wijzigende normen, zoals beschreven bij 3.1. Dit zorgt voor extra lasten die waarschijnlijk kunnen worden opgevangen binnen de beschikbare stelpost kapitaallasten.

Op koers

De planning is ten opzichte van de vorige kwartaal rapportage enigszins veranderd. Echter verwachten we nog steeds dat de school voor het schooljaar 24/25 in gebruik genomen kan worden en dat de sporthal in 2023 opgeleverd kan worden. Het opleveren van de sporthal in 2023 is van belang om gebruik te kunnen maken van de SPUK-regeling. In de begroting is er rekening mee gehouden dat we gebruik maken van de SPUK-regeling.

School:
Definitie: april 2021
Ontwerp: (doorlooptijd 12 mnd): april 2022
Voorbereiding: (doorlooptijd 7 mnd): nov 2022
Realisatie: (doorlooptijd 17 mnd): april 2024
Nazorg

Sporthal:
Definitie: april 2021
Ontwerp: (doorlooptijd 10 mnd): feb 2022
Voorbereiding: (doorlooptijd 4 mnd): juni 2022
Realisatie: (doorlooptijd 12 mnd): juni 2023
Nazorg

Nee

Hier zien we geen afwijkingen, omdat de bedragen worden opgenomen in de begroting van 2024.

Op koers

De relevante partners van dit project zijn Stichting Carmel college, Etty Hillesum Lyceum (bouwheer school), Sportbedrijf, diverse sportverenigingen en de DSVeO.  

Stichting Carmelcollege en Etty Hillesum Lyceum zijn actief betrokken bij de realisatie van het schoolgebouw, de school is immers Bouwheer voor de school. Het Etty Hillesum Lyceum draagt zelf zorg over het informeren en/of betrekken van hun medewerkers, de leerlingen en de ouders in het proces.  

Sportbedrijf is actief betrokken bij het realiseren van de sporthal. Het sportaccommodatiebeleid moet straks uitwijzen welke sportverenigingen gebruik gaan maken van de nieuwe sporthal. Deze sportverenigingen worden geinformeerd over de verdere ontwikkelingen. Met DSVeO is op regelmatige basis overleg over de voortgang en ontwikkelingen.  

De omwonenden zijn nog niet betrokken in het proces. Voor communicatie naar buiten toe is er een communicatiekalender opgesteld. Met EHL, Sportbedrijf en de DSVeO is er een werkgroep opgericht om de communicatie in goede banen te laten leiden. Communicatie naar buiten toe start na besluitvorming van het college van B&W.  

Portefeuillehouder

L. Grijsen

Rapportagedatum

1 februari 2021

Website: omgevingswet.deventer

Op 1 januari 2022 moet de gemeente Deventer klaar zijn om te kunnen voldoen aan de wettelijke verplichtingen die voortvloeien uit de Omgevingswet. Dit betekent dat producten en diensten geleverd moeten kunnen worden (bijvoorbeeld een omgevingsvergunning) en dat de werkprocessen en systemen hiertoe zijn voorbereid. Verder moet er voldoende gekwalificeerd personeel beschikbaar zijn om deze producten en diensten ook daadwerkelijk te kunnen leveren en de organisatie daarop ingericht zijn. Tenslotte moeten de inwoners van de gemeente Deventer weten op welke dienstverlening en ondersteuning van de gemeente zij kunnen rekenen vanaf 1 januari 2022.

Maar dan zijn we er nog niet. Nadat de wet is ingegaan zullen we nog verder moeten door ontwikkelen. De wet en bijbehorende instrumenten bieden diverse mogelijkheden voor lokale afwegingen. Doordat in eerste instantie onder de nieuwe wet bestaande wetten en regels in stand blijven (de bruidsschat), kunnen we in de jaren 2022 en verder werken aan de invulling van eigen regels waar wij dat willen.

De implementatie Omgevingswet dient ervoor te zorgen dat alle voorgaande benodigde activiteiten worden uitgevoerd.

Genomen besluiten:

• Programmabegroting 2016 vastgesteld november 2015;
• 2e kwartaalrapportage 2018 vastgesteld;
• 1e kwartaalrapportage 2019 vastgesteld;
• Plan van aanpak Implementatie Omgevingswet "Expeditie Deventer" vastgesteld 4-4-2017;
• Vrijgave omgevingsvisie voor zienswijze d.d. 27 maart 2019
• Vrijgave bestemmingsplan stad en dorpen voor zienswijze d.d. 19 maart 2019
• Plan van Aanpak Implementatie Omgevingswet 2.0 d.d. juli 2019
• Omgevingsvisie d.d. 18 december 2019
• Bestemmingsplan stad en dorpen (met verbrede reikwijdte) d.d. juni 2020
• Legesverordening 2021 vastgesteld gemeenteraad d.d. eind 2020
• Aanbesteding omgevingsplan software vastgesteld college d.d. december 2020

Te nemen besluiten:

• Nota van uitgangspunten voor het ontwikkelen van een omgevingsplan (Q2 2021, gemeenteraad),  
• Legesverordening (november 2021, Gemeenteraad)
• Participatiebeleid en Participatieplicht buitenplanse afwijkingen (Q2 2021, Gemeenteraad)
• Mandatering en bevoegdheden adviesrecht (Q3 2021, Gemeenteraad)

Het nieuwe Plan van Aanpak is vastgesteld. Per 1 januari 2019 is een nieuwe fase gestart, te weten de transitiefase. We werken op basis van 7 pijlers, te weten digitalisering, omgevingsvisie, omgevingsplan, processen, anders werken, participatie en monitoring.

De ingangsdatum van de Omgevingswet is uitgesteld naar 1 januari 2022. Door de nieuwe ingangsdatum zal inhoudelijk het werk niet veranderen. We verwachten ook geen frictiekosten, wel kunnen door de langere termijnen de kosten iets toenemen. Per pijler zal de stand van zaken verder worden toegelicht.

Wegwijzer kerninstrumenten
De nieuwe omgevingswet introduceert 4 kerninstrumenten voor gemeenten: omgevingsvisie, programma, omgevingsplan en omgevingsvergunning. De invulling en uitwerking van deze instrumenten is deels wettelijk bepaald en deels kan een gemeente zelf keuzes maken over de detaillering en werkwijze. Tweede helft 2020 is hiermee een start gemaakt, door a) kennissessies over de kerninstrumenten te organiseren en b) werksessies te organiseren waarin we onderzoeken hoe de huidige beleidsproducten zich verhouden tot de nieuwe kerninstrumenten. Naar aanleiding van de sessies is een concept wegwijzer opgesteld. Deze intern gerichte wegwijzer wordt de komende maanden verder ingevuld en gedeeld en besproken met collega’s. Doel is afspraken te maken hoe we in de praktijk de kerninstrumenten gaan toepassen en borgen in Deventer.

Omgevingsvisie
De omgevingsvisie is in december 2019 vastgesteld. De omgevingsvisie wordt in de praktijk gebruikt als kader en toetsdocument, o.a. door de carrousel. Daarnaast wordt aan de hand van casussen ervaren hoe je werkt met de omgevingsvisie en welke veranderingen er nodig zijn om in de geest van de omgevingswet te gaan werken. De afgelopen maanden is bijvoorbeeld aansluiting gezocht met lopende opdrachten en opgaven. Wat is de relatie tussen de omgevingsvisie en de opgave wonen en voorzieningen, fietsbeleid, klimaatadaptatieplan? Een gezamenlijke zoektocht, waarbij onder de omgevingswet de omgevingsvisie straks het enige ambitiedocument is met ambities voor de fysieke leefomgeving. Wat is de status van de andere opgaven/ wensen en uitwerkingen? Soms zal een opgave om actualisering van de omgevingsvisie vragen, soms is er sprake van een uitwerking in een programma of in een private overeenkomst. Een zoektocht die we aangaan door leren door te doen. Zie ook wegwijzer kerninstrumenten.

De casussen hebben veel inzichten opgeleverd, die we nu vertalen in een werkwijze. Hierin zijn eigenaarschap, integrale afweging op beleidsniveau en het beheer van de omgevingsvisie, zaken die in de organisatie belegd moeten worden. Tenslotte is er een start gemaakt met het meetbaar maken van de ambities uit de omgevingsvisie, deze worden vervolgens gerelateerd aan de ambities, doelstellingen en indicatoren in de programmabegroting.

Bestuurlijke communicatie
In het najaar zijn drie technische informatiesessies gehouden voor de raad over het omgevingsplan, het adviesrecht en de participatie bij initiatieven. Raadsleden zijn meegenomen in de huidige wetgeving en nieuwe wetgeving en er is een toelichting gegeven over wat er op details veranderen gaat. De raad heeft woensdag 25 november doorgesproken over deze onderwerpen en input meegegeven aan college. Deze input wordt meegenomen in de verschillende voorstellen op de drie thema’s.

Personeel en organisatie
Voor medewerkers uit de direct betrokken teams blijven we via de digitale leeromgeving onderwerpen aanbieden over de basis van de Omgevingswet. In het najaar zijn we gestart met verdiepen op kennis. In het traject omgevingsplan volgt een groep medewerkers een opleidingstraject en werken tegelijk aan de voorstellen voor het omgevingsplan.  Zo zijn er verschillende andere werkgroepen waar we samen werken aan de implementatie en kennis opdoen combineren. De komende maanden gaan we verder met ‘verdiepen’.  We beiden voor de verschillende onderdelen (Omgevingswet, DSO, omgevingsplan, participatie) maatwerktrajecten die passen bij de leerbehoefte en noodzaak van verschillende functies. De 1ste monitor anders werken is in Q1 uitzet. Deze monitor zetten we elk kwartaal in 2021 uit. Hiermee krijgen we feedback om gericht acties uit te zetten om medewerkers voor te bereiden op de implementatie.

Omgevingsplan
Het omgevingsplan voor Deventer is volop in ontwikkeling. Deze zal de komende jaren gefaseerd worden opgebouwd en worden doorontwikkeld. In 2020 zijn hiervoor al twee grote mijlpalen bereikt. Het bestemmingsplan Deventer Stad en Dorpen (bestemmingsplan verbrede reikwijdte) en de Verordening fysieke leefomgeving zijn in juli 2020 door de gemeenteraad vastgesteld.  
De projectgroep Omgevingsplan is vormgegeven en ingeregeld voor de periode 2021. In deze projectgroep zitten medewerkers van verschillende teams en vertegenwoordiging van de Omgevingsdienst. Dit projectteam voert de regie op de verschillende acties die nodig zijn om het omgevingsplan te ontwikkelen. Om het kennisniveau op peil te brengen is een intern opleidingstraject omgevingsplan uitgevoerd. Aan deze training zijn, naast de projectgroepleden, ook nog meer collega's aangesloten. Hierdoor is het mogelijk om kennis breder binnen de organisatie te verspreiden.   
De projectgroep is er in eerste instantie op gericht om de minimale acties voor het omgevingsplan die nodig zijn bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet in beeld te brengen en te realiseren.  

Het projectteam heeft een aantal bouwstenen opgeleverd voor de Nota van uitgangspunten voor het omgevingsplan. Deze Nota van uitgangspunten zal richting geven bij de verdere ontwikkeling en fasering van het omgevingsplan. De Nota van Uitgangspunten zal worden voorgelegd aan de Raad.

Participatie
In november 2020 is de raad in technische informatiesessies bijgepraat, o.a. over participatie. Vervolgens heeft onder leiding van Pascale Georgopoulou (VNG) een werksessie plaatsgevonden. De raad heeft daarin aan de hand van casussen nagedacht over wanneer participatie al dan niet verplicht zou moeten worden gesteld en welke aandachtspunten ze wil meegeven voor het participatiebeleid. In het voorjaar 2021 worden zowel het participatiebeleid (in afstemming met het opstellen van de Participatieverordening vanuit de Gemeentewet) als de categorieën voor verplichte participatie uitgewerkt met betrokken ambtenaren.

Communicatie
In april starten we met een interne nieuwsbrief om collega's die direct betrokken zijn bij de Omgevingswet (praktisch) te informeren over de voorbereidingen naar invoering van de wet. Voor de externe communicatie wordt op dit moment een plan opgesteld. Uitvoering start eind dit voorjaar voor specifieke doelgroepen.

Digitalisering
Voor het opstellen en publiceren van omgevingsdocumenten (omgevingsplan en -visie) is specifieke software nodig. Dit geldt ook voor het maken en publiceren van toepasbare regels. Het college heeft op basis van marktsignalen besloten om de Europese aanbesteding te stoppen. Er zijn te weinig aanbieders (4 a 5). Landelijk hebben gemeenten die ook een europese aanbesteding doorlopen te maken met de situatie dat er helemaal geen inschrijvers komen. Onze aanbestedingsstrategie hebben we moeten aangepassen. We hebben de contractduur beperkt zodat we onder de Europese aanbestedingsgrens uitkomen. Nadeel is dat we de software dan op afzienbare termijn (2 of 3 jaar) weer moeten aanbesteden. In dit dossier trekken wij gezamenlijk op met Olst-Wijhe en Raalte. Afgelopen periode is een definitieve keuze gemaakt voor een leverancier. Hiermee zitten we nog steeds op planning.

Eén belangrijke wettelijke eis vanuit de Omgevingswet is het digitaal kunnen ontvangen van aanvragen om een omgevingsvergunning. De software die in het VTH-domein wordt gebruikt voor het ontvangen en behandelen van omgevingsvergunningen is in omgevingsdienst-verband aangeschaft. De aanpassingen in de huidige software wordt daarom in gezamenlijkheid opgepakt. De koppelingen zijn gerealiseerd tussen de VTH-applicatie en het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) in de testomgeving. De realisatie van de koppeling in de productie-omgeving zal op een later moment plaatsvinden. Ook moet in de toekomst aangesloten worden op de zgn. samenwerkingsfunctionaliteit in het DSO. Deze functionaliteit is nog niet gereed, maar er zullen stappen gezet worden om aan te kunnen sluiten zodra dit mogelijk is. Dit zal eveneens gebeuren in Omgevingsdienst-verband.  

Eind 2020 hebben we verder geoefend in de digitale testomgeving binnen het DSO. Hieraan is gewerkt via de landelijke try-out regio IJsselland en workshops.  

Op koers

De algemene uitvoering vindt plaats binnen de gestelde kaders.

Behoeft aandacht

De dekking bestaat uit diverse posten.
De raad heeft via 3 besluiten (begroting 2016, 2e kwartaalrapportage 2018 en 1e kwartaalrapportage 2019) €1.790.000 eenmalig beschikbaar gesteld. Aanvullend heeft de raad middelen beschikbaar gesteld om de basisregistraties op orde te brengen. Dit gaat om een bedrag van €1.062.500.
Daarnaast is binnen programma 5 het “oude” budget actualisatie bestemmingsplannen structureel voor €200.000 beschikbaar.
De inzet vanuit de organisatie wordt veelal gedaan door medewerkers waarvan de uren reeds zijn gedekt, zoals de inzet van de transitiemanager en de inzet van de organieke kerngroep en het opleidingsbudget vanuit personeel en organisatie.
Voor de jaren na 2022 wordt per jaar de budgetvraag beoordeeld; vooralsnog wordt hiervoor weerstandsvermogen aangehouden. Omdat de periode 2022 en verder formeel nog niet gedekt is zal financiën nu oranje moeten scoren.

Nee

Zie de tabellen "Kostenraming en dekking" en "Afwijkingen" hierna.

Nee

Nee

Er zijn op dit moment geen afwijkingen van de begrote exploitatiekosten.

Kostenraming en dekking per jaar (x €1)

Afwijkingen t.o.v. jaarschijf begroting (x €1)

Inclusief 100.000 Budgetoverheveling

Inclusief 33.414 Budgetoverheveling

Inclusief 100.000 budgetoverheveling

Op koers

Vooralsnog stellen we voor de risico’s (m.u.v. structurele effecten implementatie) op te vangen binnen het projectbudget zelf door als ze zich voordoen andere keuzes te maken.  

In mei 2021 heeft de minister besloten om de Omgevingswet met een jaar uit te stellen. De koepels waaronder de VNG zijn op dit moment in gesprek met de minister over de financiële gevolgen van dit uitstel. Gemeenten moeten hoogstwaarschijnlijk extra kosten maken voor de implementatie van de Omgevingswet. In het interbestuurlijke financiële akkoord over de Omgevingswet uit 2016 is overeengekomen dat de verschillende overheden de implementatie kosten zelf dragen en dat over de verwachte maatschappelijke baten geen korting zal komen. Onderzocht wordt hoe moet worden omgegaan met deze extra kosten. Dit moet in q3 2020 duidelijk worden. Dit kan invloed hebben op de begroting Omgevingswet van Deventer.

Het derde risico is het feitelijk structurele effect van de Omgevingswet. Momenteel onderzoekt het ministerie samen met de koepels wat deze financiële effecten zullen zijn. Het structurele effect zal gaan spelen vanaf 2022. Voor de huidige begroting heeft dit dus geen effect.

Zie de tabel “Risico” hierna.

Nieuw risico (nr 5)
Het digitaal stelsel omgevingswet (DSO) is een groot IT project onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Er bereiken ons signalen (en hebben zelf ook ervaringen) over de verminderde stabiliteit van het DSO (project van het Rijk), de soms lage kwaliteit van de weergave van informatie in het DSO en het nog niet goed operationeel zijn van de Omgevingsplanmodule binnen het DSO. Als dit niet snel wordt opgelost, blijft er te weinig oefentijd over voor gemeentelijke ambtenaren om te werken met de nieuwe systemen. Formeel is met het ministerie een periode van 1 jaar afgesproken. Deze wordt nu niet gehaald.

Op koers

Voor de Omgevingswet wordt gewerkt aan participatiebeleid waaraan initiatiefnemers moeten voldoen, indien zij een initiatief hebben. Ook neemt de gemeenteraad vóór invoering van de nieuwe wet een besluit over verplichte participatie en adviesrecht. In het najaar 2020 zijn we hierover in gesprek geweest met college en raad.

Er is een nieuwe planning gemaakt voor activiteiten rondom de Omgevingswet, ook voor college en raadsleden.

De algemene communicatie over de Omgevingswet met bewoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties wordt in 2021 opgestart. Landelijk is hiervoor een toolkit ontwikkeld, waarvan we ook in Deventer gebruik kunnen maken.

Risico's

25% van €400.000

Vaststellen PvA en goede beheersing

10% van €500.000

Goed aansluiten op landelijke ontwikkelingen

In de transformatiefase zullen beleidskeuzes en financiële gevolgen integraal inzichtelijk moeten worden gemaakt. Een deel zal niet kunnen worden voorkomen en is autonoom.

Goede fasering en realistische mijlpalen en veel werk met werk maken.

Als Deventer kunnen we alleen proberen de gevolgen te beperken door het opzetten van een goede communicatie. We hebben geen invloed op de voortgang van het DSO project.

Portefeuillehouder

C. Verhaar

Rapportagedatum

12 maart 2021

De gemeente Deventer heeft het landelijk Klimaatakkoord en haar eigen doelstellingen uit de omgevingsvisie vertaald in het Energieplan Deventer en nader uitgewerkt in de transitievisie warmte. Een belangrijk onderdeel van het Energieplan is het realiseren van 10.000 aardgasvrije woningen in 2030. Sinds 2017 wordt hier met de strategische partners in de stad (corporaties en netwerkbedrijf Enexis) invulling aan gegeven op basis van de uitvoeringsagenda FBW: Fossielvrij en Betaalbaar Wonen. Onderdeel van de Uitvoeringsagenda is het in uitvoering brengen van kansrijke projecten. Het verduurzamen van de wijk Zandweerd is hierbij aangewezen als potentieel kansrijk project omdat – naast de nieuwbouw in de Tuinen van Zandweerd – nu veel renovatieprojecten door de corporaties worden gestart en ten noorden van de wijk een duurzame warmtebron in de vorm van de RWZI aanwezig is. Dit projectplan betreft de realisatie van de eerste fase van het warmtenet, dit vormt een belangrijk onderdeel om de wijk aardgasvrij te maken.  

Uitgangspunt is dat gestart wordt met de aansluiting van de nieuwbouw en energetische gerenoveerde huurwoningen (Rembrandkade e.o.). In de vervolgfasen kunnen ook de woningen van de corporaties Rentree en Ieder1 worden aangesloten op SWZ.  

Raakvlakken

1. Ontwikkeling Tuinen van Zandweerd
Streven is om zoveel mogelijk woningen in dit gebied aan te sluiten op het warmtenet.  Deelname in elkaars projectorganisatie. Periodiek planningsoverleg. Zie hoofdstuk organisatie.

2. Wijkaanpak Aardgasvrij Zandweerd
De ontwikkeling van het warmtenet is een essentieel onderdeel om de wijk aardgasvrij te maken. Hiervoor is een project opgezet waarin op basis van een brede wijkaanpak dit wordt uitgevoerd. De gemeente vervult hierin een regierol. Het SWZ heeft vanwege de omvang van het project zijn eigen projectorganisatie. Deze maakt onderdeel uit van een grotere projectorganisatie. Zie voor afstemming hierin hoofdstuk organisatie.

3.  Fossielvrij en Betaalbaar Wonen (programma, geen groot project)
FBW is een programma gemeentebreed. Zandweerd aardgasvrij (en daarmee ook de aanleg van het SWZ) is een uitvoeringsopdracht vanuit FBW. Afstemming vindt plaats door deelname in elkaars projectorganisatie. Zie hoofdstuk organisatie.   

In het raadsbesluit van 7 oktober 2020 is opgenomen dat tijdens de projectuitvoering de Raad op drie belangrijke momenten gevraagd wordt een besluit te nemen bij tussentijdse beslismomenten. Deze beslismomenten vormen belangrijke stappen in het project en maken ook onderdeel uit van de besluitvorming (zie voor verdere uitwerking van de beslispunten hoofdstuk 9):

1. Het moment waarop besloten wordt om - na realisatie van het Slim Warmtenet Zandweerd voor de nieuwbouw fase 1a - aan te vangen met het realiseren en daarmee aansluiten van het Slim Warmtenet Zandweerd op de bestaande bouw in Zandweerd Noord- fase 1b;

2. Het moment waarop met Enpuls BV afspraken zijn geconcretiseerd en tot overname door Enpuls BV van het Slim Warmtenet moet worden besloten (verwacht binnen 1-3 jaar);

3. Het moment waarbij met corporaties en particulieren afspraken zijn gemaakt over de aansluiting van hun woningen in de vervolgfasen. Dit betreft de besluitvorming voor fase 2 (verwacht tussen 1-4 jaar).

Q4 2020:

Alle overeenkomsten met de partners zijn getekend:  
- Brief met commitment corporaties voor de aan te sluiten woningen in fase 1 en vervolgfasen
- Samenwerkingsovereenkomst Waterschap Drents Overijsselse Delta
- Samenwerkingsovereenkomst Enpuls
- Beschikking en Leenovereenkomst Provincie Overijssel
- Het Projectplan Slim Warmtenet Zandweerd fase 1 is opgesteld en in het bestuurlijk overleg met alle partners geaccordeerd.  
Onderdeel van het Projectplan is de organisatorische samenhang met de Wijkaanpak Aardgasvrij Zandweerd. Deze is afgestemd en geaccordeerd door het Bestuurlijk Overleg

Binnen de projectorganisatie is een kernteam financieel ingericht waarin, naast de planeconoom, ook Concern Control zitting heeft. De businesscase en alle financiele beschikkingen die in dit project van toepassing zijn, zijn daarin samengebracht.

In het kader van de subsidiebeschikking van de Provincie Overijssel is een collegebesluit voorbereid en genomen waarin het college, na heroverweging, heeft besloten geen aansluitplicht op het Slim Warmtenet voor de woningen in de Tuinen van Zandweerd in te stellen.  

Q1 2021:

Rondom de kaveluitgifte voor de TvZ is de verkoop van het Slim Warmtenet meegenomen. Dit leidde tot de volgende acties:
- Promofilm
- Factsheet ontwikkeling
- Technische bijlage aansluiting Slim Warmtenet
- Definitief maken tariefstructuur
- Inrichting helpdesk
- 5 gehouden bewonersavonden met voorlichting over het SWZ
- Interessepeiling obv enquette onder zelfbouwers: > 50% geeft in eerste instantie aan te willen aansluiten op het SWZ

- Grote centrale bewonersavond voor bestaande bouw tbv ophalen van input bij de selectie van de Warmteleverancier.  
- Oplevering promofilm SWZ Deventer stroomt. Zie: https://youtu.be/el3HUghdu0U
- De werkgroep Realisatie heeft de bronuitkoppeling bij de RWZI verder geconcretiseerd plus alternatieven voor kostenverhogingen op route gezet voor verdere uitwerking
- De werkgroep Realisatie heeft ism DWA in meerdere sessies verkenningen gedaan naar mogelijke inpassingslocaties voor de warmtepompcentrales. Hieruit waren drie warmtepompcentrales geselecteerd. De voorkeurslocatie hiervan is inmiddels vastgesteld en technisch uitgewerkt tbv aanbesteding Warmteleverancier.
- De werkgroep Realisatie voert momenteel een vergunninginventarisatie uit en bereid de vergunningen voor die vanuit de gemeente zelf aangevraagd zullen worden.
- De werkgroep Inkoop heeft de eerste inkoopopdracht (aanleg ZLT net in de TvZ) in de markt gezet. NTP voert deze opdracht momenteel uit. De aanbesteding leidt in eerste instantie tot een financieel voordeel maar dat financieel voordeel lijkt verloren te gaan door een aantal noodzakelijk door te voeren extra ontwerpaanpassingen.  Vanuit de aanbesteding tbv de Warmteleverancier zijn drie partijen geselecteerd vanuit de selectiefase. Op grond van een niet geldige aanmelding van Eteck BV moeten we hun helaas uitsluiten. Met de andere partijen zal het gunningstraject worden voortgezet (Ennatuurlijk, Ennatuurlijk en Inenergie).  

De gunningsleidraad voor de Warmteleverancier is 19 maart 2021 gepubliceerd. De gunningsleidraad heeft voor een verdere uitwerking van het SWZ naar fase 1 en fase 2 gezorgd:
- Fase 1 en fase 2 zijn concreet vormgegeven. Hierin is een faseverschuiving toegepast ten gevolge van het meest geschikte scenario. Voor deze faseverschuiving wordt een collegebesluit voorbereidt.   
- De rol en positie van Enpuls is concreet uitgewerkt.
- De rol en positie van de Warmteleverancier in relatie tot de doorontwikkeling naar fase 2 is concreet uitgewerkt.

Op 26 maart heeft de eerste schouw met de drie inschrijvende warmteleveranciers plaatsgevonden

Er is een nieuwe werkgroep aangesteld om te beoordelen of en in hoeverre de gemeente een separaat warmtebedrijf in het leven moet roepen voor de exploitatiefase van het warmtenet.

Behoeft aandacht

Het project wordt uitgevoerd binnen de scope zoals in het projectplan is omschreven ten aanzien van de doorlooptijden. Op basis van een verdere uitwerking van het technisch concept in de bestaande bouw wordt voorgesteld om fase 1 te herordenenen: huurwoningen uit fase 2 worden naar voren gehaald in fase 2 in ruil voor particiculiere woningen die van fase 1 naar fase 2 gaan: dit geeft én meer tijd voor een zorgvuldig wervingsproces naar particuliere woningeneigenaren én biedt de corporaties de mogelijkheid hun complexen eerder aan te sluiten. Deze verschuiving met nieuwe woningaantallen levert minder risico’s op. Een en ander zal in een apart collegebesluit worden bekrachtigd.  

Ten aanzien van Financien, Risico’s en Planning worden knelpunten onderkent. Mogelijke bijsturing  hangt nauw samen met de uitkomsten van de selectie van de warmteleverancier. Dit zal ge-effectueerd worden in het volgende kwartaal (Q2-2021) waarbij zowel businesscase als Risman-analyse worden ge-update. Gedurende het tweede kwartaal van 2021 verwachten wij hiermee mogelijke bijsturing verder te kunnen concretiseren op het gebied van financien, risico’s en planning.

Behoeft aandacht

Nee

Geen afwijkingen.
In de totaaluitwerking worden we geconfronteerd met mogelijke meerkosten. Zie punt financien bovenstaand. De meerkosten worden vooralsng opgevangen binnen de projectbegroting. Hiervoor zal in het tweede kwartaal een herijking plaatsvinden van de berekening van de businesscase. Dit zal in afstemming gebeuren met de deelnemende woningcorporaties. Ook is in Q2 meer zekerheid over de werkelijke kosten bij gunning warmteleverancier.

De proceskosten lopen op (ureninzet en externe advisering). Enerzijds veroorzaakt door veel leergeld binnen de organisatie. Anderzijds veroorzaakt door veel kosten rondom juridica (samenwerking Enpuls) en technische ontwerpuitwerking. We hebben best forse inzet nodig van DWA (projectondersteuning) en AKD (juridische ondersteuning). Een deel van deze kosten zullen aanvullend worden gedekt vanuit de Elena subsidie. Ook zal gekeken worden in het tweede kwartaal naar mogelijke dekking van proceskosten door Empuls.

Medio 2020 is door de Provincie en het Regionaal Investeringsfonds Warmtenet (RIW) een subsidie beschikbaar gesteld voor de fysieke realisatie van SWZ fase 1. De subsidie bedraagt 1,7 mln, waarvan € 1,0 mln. beschikbaar is gesteld door het RIW en 0,7 mln door de Provincie. De gelden komen vrij te bersteding in 2021, wanneer de fysieke realisatie gepland staat van het warmtenet. Per heden is een voorschot ontvangen op de subsidie van € 200.000. Op grond van de subsidiebeschikking van Provincie Overijssel is aan de drie beschikkingseisen voldaan waardoor ook de resterende bedragen aan de gemeente zullen worden overgedaan. De drie voorwaarden waaraan nu is voldaan zijn:
- Collegebesluit heroverweging om geen aansluitplicht voor de Tuinen van Zandweerd in te stellen;
- Getekende SOK met WDODelta;
- Drie inschrijvende partijen op de selectiefase voor de Warmteleverancier.

Nee

Geen afwijkingen.

Geen afwijkingen. Zie hierboven

Nee

Geen afwijkingen. Zie hierboven

Behoeft aandacht

Risico’s:  

In aanvulling op het risicobeheersplan (zie bijlage) wordt het risico ‘realisatie warmtepompcentrales in de bestaande bouw’ concreet aangevuld op risiconummer 9 uit het risicobeheersplan. De omvang en plaatsing van de warmtepompcentrale vraagt (1) een zorgvuldig proces met de buurt, (2) aandacht voor het tot complexe vergunningtraject vanuit fijnstof (3) aandacht en druk op de planning rondom de eerste aan te sluiten woningen, en (4) aandacht voor het selecteren van de juiste warmteleverancier die meedenk ik dit plaatsingsproces. Dit betreft een nadere explicitering van risiconummer 9 uit het risicobeheersplan en zal un Q2 in de risman-analyse worden verwerkt.  

Het risico rondom het realiseren van de juiste bronuitkoppeling bij de RWZI, die ook op tijd wordt gerealiseerd en operationeel is, ge-explciteerd ten opzichte van het reeds opgenomen risico nummer 12 en 13 uit het risicobeheersplan. Het waterschap en rijkswaterschap stellen aanvullende voorwaarden aan de inpassing van de bronuitkoppeling op de RWZI die mogelijk kostenverhogend kunnen werken.  

Vanuit de aannemer NTP worden momenteel meerkosten doorberekend ten gevolge van extreem stijgende materiaalprijzen op de wereldmarkt. (Corona en wereldwijde productieproblemen). Een deel van deze kosten is contractueel te borgen maar de prijsontwikkeling kan een risico vormen voor de aanbesteding van de Warmteleverancier. Dit risico is gerelateerd aan nummer 9 en 13 uit de Rismananalyse.     

Kansen: De volgende kansen zijn reeds geïdentificeerd:  
- SDE++: Subsidie Duurzame Energie voor TEA-oplossingen;
- ISDE: Investeringssubsidie voor onder andere particulieren voor aansluiten op een warmtenet;
- SAH: Subsidie Aardgasvrije Huurwoningen.

In het eerste kwartaal is een subisidiestratgie opgesteld. In afstemming met het project de Proeftuinen van Zandweerd, zal deze vervolg gaan krijgen.  

Behoeft aandacht

Planning: de beoogde planning van realisatie en ontwikkeling van de woningen in de Tuinen van Zandweerd is snel en voortvarend ter hand genomen. In relatie tot aanbesteden van de Warmteleverancier ontstaat er mogelijk een planningsissue waardoor warmte niet op tijd door de warmteleverancier aan de eerste woningen geleverd kan worden. Hiervoor worden nu voorbereidende werkzaamheden getroffen om in dat geval een tijdelijke energievoorziening voor de woningen die eerder in gebruik zijn dan dat het warmtenet operationeel is, te leveren.  

Een tweede planningissue doet zich voor rondom plaatsing warmtepompcentrales in de bestaande wijk. Een goed inpassingsproces vereist veel tijd vanuit draagvlak creeeren, vergunningentraject etc. In het eerste kwartaaal is daarom een planning uitgewerkt om op basis van een aantal scenario’s de verschillende routes die mogelijk zijn verder uit te werken.  

Nee

Start aanbesteding warmteleverancier is verschoven van eind december 2020 verschoven naar half januari 2021. (van voor de Kerstvakantie naar erna)

Kritisch punt is de tijdige warmtelevering aan de nieuwbouw woningen van de Tuinen van Zandweerd (31-12-2020) en tijdige warmtelevering aan de huurwoningen van St Eigen Bouw en Wbieder1 (per 1 oktober 2022).  

Voor de levering van tijdige warmte aan de TvZ is voorzien door middel van tijdelijke warmtepompen.

Voor de levering van de warmte aande huurwoningen zal verschuiving in de planning plaatsvinden naar eind 2020. Dat geeft de warmteleverancier ook meer tijd en ruimte voor de voorbereidende werkzaamheden.

Fase 1 en fase 2 zijn concreet vormgegeven. Hierin is een faseverschuiving toegepast ten gevolge van het meest geschikte scenario. Voor deze faseverschuiving wordt een collegebesluit voorbereidt.   

Op koers

Samen met de buurt is een buurtplan opgestel ‘aardgasvrij Harderwijk’. Dit is een aanpalend project aan het SWZ fase 1 maar heeft veel raakvlakken. Het SWZ fase 1 maakt onderdeel uit van het buurtplan en wordt ook verwerk in het zogenaamde Wijk Uitvoeringsplan wat voor de wijk Zandweerd wordt opgesteld.  

In maart/april zal een een daartoe aangestelde strategisch comminicatieadviseur de aanpak versterken zodat communicatie en betrokkenheid nog meer kan worden vormgegeven.  

Lopende activiteiten communicatie vanuit SWZ fase 1, ondanks Corona beperkingen:
- Diverse bewonersavonden rondom warmtenet in de Tuinen van Zandweerd. Voor toekomstige bewoners en voor omwonenen
Tuinen van Zandweerd:  
- Promofilm
- Factsheet ontwikkeling
- Technische bijlage aansluiting Slim Warmtenet
- Definitief maken tariefstructuur
- Inrichting helpdesk
- 5 gehouden bewonersavonden met voorlichting over het SWZ
- Interessepeiling obv enquette onder zelfbouwers: > 50% geeft in eerste instantie aan te willen aansluiten op het SWZ
- Er is een helpdesk vanuit zowel de nieuwbouw (www.opjestek.nl) als vanuit de bestaande bouw (www.zandweerdstroomt) ingericht voor vragen over oa het warmtenet

Bestaande bouw:
- Grote centrale bewonersavond voor bestaande bouw tbv ophalen van input bij de selectie van de Warmteleverancier.  
- Oplevering promofilm SWZ Deventer stroomt. Zie: https://youtu.be/el3HUghdu0U
- Traject gestart rondom ophalen van 70% commitment huurders voor aansluiting op SWZ.

nvt